admin Verwerken heb ik altijd een wat lastig woord gevonden. Wat is verwerken precies? Hoe doe je dat? Mensen zeggen: ‘ ik heb het nog niet verwerkt’ of juist: ‘ ik heb het verwerkt’.
Wat bedoelen ze dan?
Wanneer je pijn, verlies, rouw of onvervulde verlangens hebt meegemaakt of nog meemaakt, wanneer is het dan verwerkt? En hoe verwerk je zoiets? En wat als het een doorlopend proces, een doorlopende pijn is zoals bijvoorbeeld een chronische ziekte waar je (blijvend) mee geconfronteerd wordt, een moeizaam huwelijk waarin je je eenzaam voelt, verlangen naar een relatie wat niet vervuld wordt, een kinderwens die niet vervuld wordt, er is zo veel gebrokenheid..
Wat als je iets heftigs hebt meegemaakt, een ongeluk, een scheiding, een crisis in je leven?
We hebben allemaal onze psychische pijn, onze onvervulde verlangens, ons gemis of pijn. Helaas is de wereld, en zijn de mensen, gebroken en leven we in die gebrokenheid.
Zo heb ik ook onderwerpen in mijn leven waarin het thema ‘ verwerken’ speelt.
In de loop van de jaren heb ik er daarom veel over geleerd en dat wil ik graag delen in de hoop dat het jou ook zal helpen, of op een of andere manier tot zegen mag zijn.
Er zijn momenten geweest dat ik dacht over ‘verwerken’ als hoe je een appel verwerkt. Je plukt de appel (de pijn/gemis/verlies of wat dan ook), je bewerkt het, kookt het, maakt er sap of appelmoes van, je stopt het in een potje en zet het weg. Verwerkt. Zo heb ik lang gedacht dat ik bepaalde gebeurtenissen had verwerkt. Het was er wel, het was iets op de achtergrond, maar het zat in een ‘potje’ en je hoefde er niks mee. Je kon het aan de kant zetten. Soms stond het wat in de weg, maar dan schoof ik het weer weg, want: “Ik had het toch verwerkt?”
Er zijn ook momenten dat ik dacht dat verwerken een soort ‘repareren’ was. Er was iets ‘kapot’ gemaakt? Je mist(te) iets? Je verlangt iets? Nou dan praat je erover, zoekt een oplossing en het is ‘gerepareerd/ herstelt’ en het lijkt of er niks is gebeurd. Een ‘fout’ wat weggepoetst wordt, alsof het nooit is gebeurd.
Zo ook de volgende: verwerken is dat je je iets nog wel mag herinneren, maar het raakt je dan niet meer, want ‘je hebt het verwerkt’.
Of: Het was moeilijk, zwaar, pijnlijk, maar; er is iets goeds uit gekomen, dus gelukkig hoeft de pijn, het gemis of wat dan ook er niet meer te zijn.
Of: ik zie het als een ‘handicap’. Iets wat er is, wat ik feitelijk constateer maar niks mee doe en maar gewoon verder leef.
Misschien herken je het wel. Worstelingen met hoe om te gaan met je, ik vat het samen in: psychische pijn.
Niet voor niks schrijf ik deze blog. Ik heb geleerd dat verwerken iets anders is. Verwerken is een proces. Verwerken is je psychische pijn (waarmee ik pijn, verlies, rouw, onvervulde verlangens, trauma’s en wat voor heftige gebeurtenissen in je leven, ook bedoel) onder ogen zien, het in de ogen kijken, met iemand die vertrouwd voor je is, of een professioneel iemand.
Verwerken is niet een oplossing zoeken of het een ‘ verstop’ plekje geven.
Verwerken is je emotie er ‘laten zijn’, hoe moeilijk dat ook soms is. We willen van nature geen pijn, gemis of eenzaamheid voelen. Dat gevoel moet dan zo snel mogelijk weer weg. Het voelt niet fijn, het is moeilijk..
Ik las van de week een antwoord van Wilbert Weerd op refoweb.nl wat oa ging over verwerken. Ik citeer:
“Er zijn vaak meerdere redenen om snel uit de put te willen. Vooral omdat de put zo donker, koud en eenzaam is. Maar vaak ook omdat je jezelf kwijt bent. Als je al meedoet met een sociale activiteit ben je er misschien lichamelijk wel aanwezig, maar voel je dat je emotioneel niet aanwezig bent. Het leven kan dan aanvoelen als een soort waas en mist. Het kan ook een angst geven, angst om te belastend te zijn en vervolgens verlaten te worden. Je hebt immers niets meer te geven, geen blijdschap, gezelligheid (..). Wat ben je dan nog waard? Hoe word je dan weer de oude? Kan dat nog? Je kunt het niet forceren weer de oude te gaan worden. Als je dan sneller wilt ga je juist langzamer.
Hier overheen komen, dat verwerken en weer worden zoals je was lijkt zo ver weg en dat is het ook. Eigenlijk hoef je nu nog niet je aandacht richten op: “uit de put komen”, “eroverheen willen komen” en “verwerken”. Die druk voel je mogelijk nu wel, mogelijk omdat je bang bent het altijd zo blijft, of omdat je je verplicht voelt (..)“
Wilbert Weerd
Erg herkenbaar voor mij en wellicht voor jou ook. Het is niet fijn pijn of gemis te voelen, van nature loop je ook van pijn weg. toch kan pijn ook helend zijn. Soms doet iets eerst meer pijn om juist te kunnen genezen. In de emotie zien we vaak geen toekomst of perspectief meer. De emotie/ de situatie of de omstandigheden kosten zoveel energie dat we geen uitweg meer zien. Natuurlijk kan dat de ene keer in meerdere of mindere mate aanwezig zijn. En misschien zie je soms gelukkig nog wel lichtpuntjes. Dat is fijn en daar mag je dankbaar voor zijn. Maar er kunnen ook momenten zijn dat het helemaal donker is. en je het gevoel hebt dat je hier nooit meer uit komt. Een soort eindeloos lange donkere tunnel. Vond daarin het volgende stukje in hetzelfde antwoord heel aansprekend:
“Je hoeft nog niet bezig te zijn met eroverheen komen, want als je snel verder wilt, vergeet je stil te staan. Als je uit de put wilt vergeet je dat je niet voor niets in de put zit en dat dit een functie en nut heeft. Als je weer verder wilt vergeet je dat je blijvend moet leren leven met een koerswijziging die heel ingrijpend is. Je hoeft het nog niet te kunnen verwerken en het is oké dat je dat niet kunt. (..). Het is nodig in de put te gaan zijn, stil te staan en ruimte te geven aan wat je nu voelt. (..) Vaak zijn dit ook nog eens wisselende gevoelens. Als je daarbij stil kan staan kan je dit mogelijk woorden gaan geven of zoeken naar anderen die dit woorden hebben gegeven in gedichten of verhalen. Soms ook in de Bijbel in bijvoorbeeld het boek Job. Je mag je jammerklacht uiten. Je mag door de pijn heen gaan. Dwars door het verlies heen vinden we pas nieuwe perspectieven. Wat je kwijtraakt komt nooit meer terug, dat vraag om een heroriëntatie op het leven. Pas dan kan je woorden vinden van troost, geborgenheid van je naasten en liefde. In de put kunnen we soms Gods Woord dieper leren kennen. In de pijn roepen we het in wanhoop uit. In de verwarring en hulpeloosheid zoeken we een eeuwige hoop, verder dan dit gebroken, kapotte leven. Verder dan ons gebroken lichaam.
Het gaat erom ook in de put te leren accepteren dat er dan voor je gezorgd mag worden. Dat je even zo mag zijn en je zult later merken dat jij er dan ook voor anderen kunt gaan zijn in dezelfde situatie.“
Wilbert Weerd
Ik moest na deze woorden erg denken aan een wond. Wanneer je een wond oploopt (psychische pijn) Is het nodig deze eerst schoon te spoelen, soms is dat zelfs meerdere keren nodig. Dit is pijnlijk maar wel noodzakelijk. Een wond moet soms ook gehecht worden wat ook pijnlijk is. Ook dat is nodig voor een goede wondgenezing. Dit spoelen of hechten is een voorbeeld voor: erover praten met iemand die vertrouwd voor je is of een professioneel iemand, en de pijn van de emotie al dan niet gedoceerd toe te laten. Maar de wond is nog niet genezen. Het is ondertussen belangrijk de wond te verbinden, ervoor te zorgen. En niet alleen voor de wond, maar ook voor het lichaam. Zorgen dat je lichaam in goede conditie is zodat de wond goed de gelegenheid krijgt om te genezen. Goed voor de wond zorgen kan je vergelijken met goed voor je psychische pijn zorgen. Het serieus nemen, niet wegstoppen. De wond niet laten ‘etteren’ of ‘ontsteken’, maar behandelen, en controleren hoe de genezing gaat. Voor je lichaam zorgen betekend goed voor jezelf zorgen als je weet dat je een wond (psychische pijn) met je mee draagt. Dit kan allereerst heel praktisch: gezonde voeding, regelmaat, ritme, goed slapen, bewegen, etc. Maar ook even wat extra’s. Bijv. wandelen als jou dat helpt om tot rust te komen of je hoofd leeg te maken. Een keer een lekker warm bad, een ontspannen boek, handwerken, jezelf een keer verwennen met een tijdschrift of wat dan ook. Bedenk wat bij je past en waar je ontspannen van wordt.
Zo kan niet alleen de wond in betere conditie genezen, maar heb je ook meer draagkracht om dit proces door te gaan, het vol te houden. Want ook al voelt het niet altijd zo, bedenk dat het een proces is. Soms wel een terugkerend proces (het kan lang duren dat de wond genezen is, en ook al is het genezen, kan er een litteken overblijven waar je soms last van hebt. En als de wond op ‘een plek’ zat die cruciaal is, bijv een vinger of wat dan ook, dan kan je er zelfs dagelijks aan herinnerd worden..), maar wel een groeiend proces.
